Definicje i regulacje prawne
Woda jest nieodzownym elementem życia na Ziemi, warunkującym wszystkie aspekty życia ludzi, zwierząt i roślin. Dlatego szczególnie ważne jest, aby ludzie mieli wiedzę jak dbać o jakość wody i jej zasoby, są to kluczowe kwestie gospodarki wodno-ściekowej. Od kilku lat ochrona zasobów wodnych i odnowa istniejących ekosystemów to kluczowe działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego. W związku z ograniczonymi zasobami wodnymi oraz nadmiernym zużyciem wody i emisją ścieków gospodarka wodno-ściekowa jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej. Dla Polski powinna mieć ona szczególnie znaczenie ponieważ zasoby wodne Polski są niewielkie w porównaniu do innych państw członkowskich.
Gospodarka wodno-ściekowa zajmuje się obszarami, których zasady określa Prawo wodne oraz Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzeniu ścieków. Zapisy w nich zawarte ściśle definiują zasady korzystania z wód oraz wytwarzania i odprowadzania ścieków. Zawierają regulacje określające terminy stosowania nawozów i warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz obowiązki rolników w ramach programu działań dla obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotem pochodzenia rolniczego. Określają także koszty utrzymania urządzeń i budowli wodnych oraz sposób naliczania opłaty stałej związanej z poborem wód podziemnych lub wód powierzchniowych w ilości średniorocznie przekraczającej 5m3 na dobę. Regulują działalność przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, mając na uwadze ochronę środowiska, efektywność ekonomiczną inwestycji oraz ochronę interesów odbiorców usług. Nakładają obowiązek prawidłowego funkcjonowania systemów kanalizacyjnych, niezawodnego odprowadzania i oczyszczania ścieków i dostarczania wody o odpowiedniej jakości.
Ścieki to według Ustawy o prawie wodnym wprowadzane do wód lub do ziemi różnego rodzaju ciekłe media między innymi:
- wody zużyte, w szczególności na cele bytowe lub gospodarcze,
- ciekłe odchody zwierzęce, z wyjątkiem gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu,
- wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów,
- wody odciekowe ze składowisk odpadów i miejsc ich magazynowania, wykorzystane solanki, wody lecznicze i termalne,
- wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb,
- wody pochodzące z odwodnienia zakładów górniczych.
Zgodnie z powyższą definicją wiele rodzajów ścieków może być wytwarzane w gospodarstwie rolnym czy rybackim. Zazwyczaj na raz powstaje kilka różnych rodzajów ścieków. Każdy z nich odznacza się odmienną zawartością zanieczyszczeń biologicznych i chemicznych, ale po spełnieniu odpowiednich warunków możliwe jest ich wprowadzenie do środowiska, czyli rolnicze wykorzystanie ścieków.
Ścieki rolnicze to ścieki, które wytwarzane są w gospodarstwie rolnym, wśród nich można wyróżnić:
- ścieki bytowe, powstają podczas codziennych czynności higienicznych ludzi i odprowadzane są przez systemy instalacji lub kanalizacji sanitarnej,
- ścieki z chowu i hodowli zwierząt,
- wody ze stawów hodowlanych,
- inne ścieki.
W oparciu o sposób powstawania i skład, Ustawa o prawie wodnym wyróżnia trzy rodzaje ścieków:
– bytowe – ścieki z budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej powstające w wyniku ludzkiego metabolizmu lub funkcjonowania gospodarstw domowych oraz ścieki o zbliżonym składzie pochodzące z tych budynków;
– komunalne – to ścieki bytowe lub mieszanina ścieków bytowych ze ściekami przemysłowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, odprowadzane urządzeniami służącymi do realizacji zadań gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych;
– przemysłowe – ścieki niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu.
Właściciel nieruchomości jest odpowiedzialny za utrzymanie czystości i porządku w zakresie gospodarki ściekowej poprzez:
- przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub,
- wyposażenie nieruchomości w osadnik nieczystości płynnych lub oczyszczalnię ścieków bytowych spełniającą wymogi odrębnego rozporządzenia,
- zbieranie nieczystości płynnych w szambach lub osadnikach przydomowych oczyszczalni ścieków
- pozbywanie się zebranych na terenie obiektu nieczystości płynnych zgodne z prawem
Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzeniu ścieków: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010720747/U/D20010747Lj.pdf
